زباله‌دانی‌های بافت تاریخی تعطیل می‌شود/ اوقاف بالاخره کوتاه آمد
تاریخ انتشار: ۳۱ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۱۰۷۸۴
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: آب انبارهای یزد که امروز به یکی از معضلات بافت تاریخی تبدیل شده و به دلیل زباله دان شدن و بارندگی‌های سیل آسا در معرض تخریب قرار دارند، قرار است با تشکیل شورای امین موقوفات بافت تاریخی، فرصت احیا پیدا کنند.
آب انبارهای قدیمی یزد روزگاری به زندگی مردم حیات می‌بخشیدند و تامین کننده نیاز حیاتی آنها برای زندگی یعنی آب بودند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یزدی‌های کوزه به دست پله‌های بلند و بسیار آب انبارها را یکی پس از دیگری طی می‌کردند تا آب را از عمق زمین در خنک‌ترین دمای ممکن و گوارا برای آشامیدن تامین کنند.
البته برخی از خانه‌های بزرگان و متمولان شهر خود پایاب یا سرداب‌هایی داشتند که می‌توانستند از آب عبوری از قنات بهره بگیرند اما آب انبارها تامین کننده آب مورد نیاز بخش عمده‌ای از شهروندان یزدی بودند.
جایگاه مهم آب انبار در معماری سنتی یزد
ساخت آب انبار در شهر کویری یزد آنقدر اهمیت داشت که به عنوان یک اقدام خیرانه بسیاری از آب انبارهای یزد به صورت موقوفه احداث و بهره بردایر شده اما امروز تنها یک میراث تاریخی است که نه تنهایی کارایی ندارد بلکه زباله دانی بیش نیست که برای ساکنان بافت تاریخی هم ایجاد مزاحمت می‌کند.
شهرداری و اداره میراث فرهنگی بارها و بارها برای تمیز کردن آب انبارها اقدام می‌کنند اما بسیاری آنها را با زباله دان اشتباه می‌گیرند و زباله‌ها را در آن رها می‌کنند در حالی که هنوز آب محدودی از برخی از قنوات از آنجا عبور می‌کند و این آلودگی‌ها، محیط زیست را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
در گام بعدی حصارکشی ورود آب انبارها در دستور کار قرار گرفت که آن هم چندان موثر نبود اما در این میان هستند آب انبارهایی که از گذشته تا امروز جان دارند و در کاربری مختلف از جمله گالری‌ها، زورخانه‌ها و … در حال بهره برداری هستند.
درخواست‌های بسیاری از سوی فعالان میراث فرهنگی استان برای حفاظت بیشتر از آب انبارها با کاربری بخشیدن به آنها مطرح است اما این میان موقوفه بودن آنها سد راه بود و قرار شد با رایزنی‌هایی بین شهرداری منطقه تاریخی و اداره کل اوقاف استان این وضعیت سامان یابد.
تشکیل شورای امین موقوفات بافت تاریخی راهی برای احیای آب انبارها
تا اینکه امروز شاهد تشکیل شورای امین موقوفات بافت تاریخی هستیم که بناهای موقوفه رها شده در بافت تاریخی با تصمیمات این شورا، به اشکال مختلف جان بگیرند و احیا شوند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان یزد در این باره به خبرنگار مهر گفت: تاکنون ۱۰۶ آب انبار در بافت تاریخی یزد احصاء و جانمایی شده است و امیدواریم در آینده شاهد احیا و حفاظت از آنها باشیم.
اعلام آمادگی برای تغییر کاربری آب انبارها
حجت الاسلام حسین زارع زاده افزود: قرار است تمامی آثار تاریخی واقع در بافت تاریخی یزد به شورایی به عنوان امین موقوفات بافت تاریخی واگذار شود تا با مصوبات این شورا برای حفاظت، نگهداری و تغییر کاربری آنها برنامه ریزی شود.
وی ادامه داد: اعضای این شورا که از مسئولان اداره میراث فرهنگی استان و از فعالان این حوزه در استان هستند، به عنوان جانشین متولی وقف وظیفه اداره آنها را بر عهده می‌گیرند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان یزد با بیان اینکه تفاهم نامه اولیه شورای امین موقوفات بافت تاریخی منعقد شده است، اظهار داشت: در صورت عملیاتی شدن این تفاهم نامه، تمام بناهای تاریخی موجود در بافت تاریخی تحت حفاظت و مدیریت این شورا قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه حفاظت از آب انبارها یکی از رسالت‌های این شورا خواهد بود، افزود: درست است که ۱۰۶ آب انبار در بافت تاریخی یزد شناسایی شده اما به طور قطع تعداد آب انبارها بیش از این بوده اما امروز آثاری از آنها باقی نمانده است.
زارع‌زاده گفت: بافت تاریخی از نظر موقوفات اهمیت بسیاری دارد از اینرو تشکیل این شورا در این منطقه را با جدیت دنبال کردیم چرا که از ۱۲ هزار موقوفه استان بیش از ۷ هزار موقوفه یعنی بیشتر از نیمی از موقوفات در بافت تاریخی یزد قرار دارد.
تمرکز موقوفات یزد در بافت تاریخی
وی با اشاره به تمرکز بناهای تاریخی موقوفه در بافت تاریخی یزد بیان کرد: از ۷۰۰ هکتار بافت تاریخی جهانی یزد ۱۰۰ هکتار بناهای موقوفه هستند که اداره اوقاف می‌تواند برای موقوفاتی که عام است تصمیم گیری کند اما برخی از موقوفات بافت تاریخی شخصی هستند و متولی خودشان را دارند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان یزد گفت: اداره کل اوقاف و امور خیریه استان یزد برای حفاظت و نگهداری از موقوفات بافت تاریخی به ویژه آب انبارها در حال همکاری با اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری منطقه بافت تاریخی یزد است.
وی ادامه داد: حفظ و حراست و نگهداری از این موقوفات حتی با تغییر کاربری آنها با جدیت دنبال می‌شود اما برای مواردی که مالکیت خصوصی دارند، متولی موقوفه باید تصمیم گیری کند.
آب انبارهای شهر آب انبارها
در شهرها و روستاهای استان یزد نزدیک به هزار آب انبار وجود دارد که شیوه طراحی آنها تقریباً یکی است. یکی از عمده ترین مصالح سنتی ساخت آب انبا در کنار آجر «دیمه» است که از آهک، خاکستر و ماسه بادی و … تشکیل شده است.
این ملات ضمن آب بندی بنا از فاسد شدن آب نیز جلوگیری می‌کند. آب انبارها معمولاً از چهار عنصر اصلی تشکیل شده اند که شامل خزینه یا فضایی استوانه‌ای محل ذخیره آب است که در دل زمین ایجاد شده و آب قنات در آن ذخیره می‌شود.
از دیگر اجزای آب انبار می‌توان به پاشیر اشاره کرد. این فضا راهرویی پلکانی در عمق زمین است که برای برداشتن آب از خزینه ساخته شده است. برخی از آب انبارها دارای دو پله پاشیر برای استفاده مسلمانان و زرتشتیان بوده است.
بادگیر نیز یکی از اجزای اصلی آب انبارها است که عنصری ساختمانی برای هدایت جریان هوا به درون آب انبار و تهویه آن برای جلوگیری از فساد آب داخل خزینه است. تعداد بادگیرها با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع عملکرد از یک تا هفت متفاوت است. به عنوان مثال آب انبار مریم آباد دارای یک بادگیر است و آب انبار شش بادگیری یزد نیز دارای ۶ بادگیر و آب انبار عصرآباد و حسین آباد یزد هم دارای هفت بادگیر است.
از جمله آب انبارهای شهرستان و شهر یزد می‌توان به آب انبار ۶ بادگیری اشاره کرد. این آب انبار در محله تل در هسته مرکزی شهر یزد واقع شده که این روزها ساکنان اطراف این آب انبار، نام محله ۶ بادگیری را برای آن برگزیده اند و به این نام شهرت یافته است.
این بنا دارای دو ورودی در شمال و جنوب مخزن است و مخزن آب انبار گنبد تخم مرغی شکل دارد. این آب انبار ۵۵ چله دارد که بین پله‌های ۲۵ و ۲۶ آن از بالا، یک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد و طاق آب انبار بعد از هشتی شروع می‌شود.
طاق ضربی خشتی با نمای آجری و سقف بزرگ مخزن آب از ویژگی‌های مهم این آب انبار است که در سال ۱۳۷۹ هجری قمری به سعی حاجی حسین میرالله ساخته شده است.
از دیگر آب انبارهای این شهر می‌توان به آب انبار رستم گیو اشاره کرد. این آب انبار واقع در محله زرتشتیان یزد است که گنبدی شلغمی شکل دارد که نمای بیرونی آن به وسیله آجر طرح سرو فرش شده است و با چهار بادگیر طرفه بلند و زیبا چشم هم بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
ساخت این آب انبار از سال ۱۳۲۹ هجری شمسی آغاز شده است و دو سال به طول انجامیده است. عمق خزینه این آب انبار ۱۵ متر و قطر دهنه خزینه آن نیز ۱۴ متر است. این آب انبار با دو دهانه ورودی در دو محله قرار دارد.
دشواری‌های ساخت
این معماری و ساختار نشان می‌دهد که ساخت آب انبار در گذشته چقدر دشوار و پر هزینه و زمان بر بوده است اما برای تامین نیاز مردم همچون امروز که آب را از دریا منتقل می‌کنیم، آب انبار هم آب را در دل زمین به مردم کویر هدیه می داده و حفاظت و حراست از آن کمتر از زحمات امروز برای تامین آب شرب شهروندان نیست.
تغییر کاربری‌های فرهنگی یکی از برنامه‌هایی است که می‌توان برای آب انبارها پیشنهاد داد. شاید حتی بتوان کاربری گذشته را به آنها بازگرداند. آب انبارها در اثر باران‌های سیل آسایی که این روزها خسارت زا شده است، محل تجمع روان آب‌ها شده و از آب آن برای آبیاری فضای سبز و کاربری‌های غیرشرب بهره برداری صورت گیرد.
این بناهای تاریخی تا به امروز مغفول واقع شده اند و نیاز است که با نگاه ویژه‌تری مورد حمایت قرار گیرند. آب انبار سازهای بسیار پراهمیت در زندگی کویری است و این اهمیت همچنان باید مورد توجه قرار گیرد.
کد خبر 5569589منبع: مهر
کلیدواژه: یزد آب انبار آب انبارهای یزد میراث فرهنگی یزد شهرداری يزد اداره اوقاف یزد بوشهر ویروس کرونا هفته دولت اربعین حسینی کرمانشاه گرگان خطبه های نماز جمعه آمار کرونا اربعین 1401 آزادگان جنگ تحمیلی اردبیل شیوع کرونا بیرجند همدان اوقاف و امور خیریه استان یزد بافت تاریخی یزد آب انبارها آب انبارها میراث فرهنگی تغییر کاربری آب انبار آب انبارهای آب انبار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۱۰۷۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بالاخره راز هرم جیزه کشف شد!
هرم بزرگ جیزه... سالانه میلیون‌ها گردشگر از یکی از هفت عجایب جهان باستان بازدید می‌کنند. اینکه چگونه هرم بزرگ ساخته شده، قرن‌ها موضوع بحث و تحقیق بوده است. خیلی‌ها شدیدا بر این تئوری باور داشتند که ساختِ این اهرام کار فرازمینی‌هاست. طبیعی است؛ وقتی علم درباره موضوعی به نتیجه نرسد، تئوری‌های دیگر شکل می‌گیرند.
وقتی درهای اسرارآمیز هرم بزرگ مصر باز شدند
خبر خوب این است، که لازم نیست منتظر بمانید تا زمان سفر اختراع شود تا از جواب آن مطلع شوید، چون این معما سرانجام حل شده! با ما همراه باشید...
چرا هرم بزرگ جیزه شگفت‌انگیز است؟به گزارش زیسان معلم تاریخ مدرسه‌تان احتمالا، نظریه غالب درباره چگونگی ساخت اهرام بزرگ مصر را به شما گفته باشد. این نظریه چنین بود: صد‌ها مصری باستان تعداد زیادی سنگ آهک و گرانیت را به جیزه حمل کردند. آنها ساخت‌وسازی انجام دادند که واقعاً عالی بود! اما این بار ما برای شما می‌گوییم که دقیقا این اهرام چطور ساخته شدند.
هرم جیزه، بلندترین سازه روی زمین است که بیش از ۳۸۰۰ سال پیش توسط انسان ساخته شد. این سازه از ۲.۳ میلیون بلوک سنگی تشکیل شده، که دقیقاً کنار هم قرار گرفته اند؛ آنقدر نزدیک که حتی یک تارِ موی انسان نمی‌تواند از بلوک‌های مجاور عبور کند!
این هرم بزرگ در ابتدا با سنگ آهک بسیار صیقل‌داده‌شده، پوشانده شده بودد. وقتی نور خورشید به این پوشش تابیده می‌شد، منعکس می‌گشت و این مکان مانند یک ستاره می‌درخشید. این نور آنقدر قوی بود که از ماه دیده می‌شد! متأسفانه سنگ‌های پوششی، به دلیل زلزله‌ای که در قرن ۱۴ اتفاق افتاده دیگر وجود ندارد. ما فقط می‌توانیم تصور کنیم که چقدر زیبا بوده است.
این هرم، بر خلاف اهرام دیگر، دارای معابر داخلی بود که هم به بالا و هم به پایین راه داشت. همچنین، این هرم هشت ضلعی است و با ستارگان کمربند جبار هماهنگ شده و به ستاره قطبی آلفا دراکونیس اشاره می‌کند.
هرم جیزه این دقیق‌ترین سازهای است که تاکنون رو به شمال واقع شده است، آن هم درست در مرکز خشکی سیاره زمین.
همه این‌ها ثابت می‌کند که مردم در آن‌زمان تا چه حد مهارت بالایی داشته‌اند تا بتوانند این سازه را بسازند. برخی از دانشمندان که قرن‌ها پس از آنها زندگی می‌کردند و برخی دیگر، هنوز اعتقاد ندارند تمدن‌های باستان بسیار باهوش و با استعداد بودند. شاید به همین دلیل است که این هرم بزرگ نظریه‌های بسیاری را به وجود آورده است...
به گزارش زیسان؛ قطعاً شنیده‌اید که برخی از مردم معتقدند که این کار با کمک بیگانگان انجام شده است. نه تنها در مورد این هرم که درباره بسیاری از ساخت و سازهای بزرگ مانند استون هنج (Stonehenge) نیز همین نظریه وجود دارد.
اما نظریه‌های عجیب تری نیز وجود دارد که مربوط به هرم بزرگ است. مردم در قرون وسطی اروپا معتقد بودند که این اهرام برای ذخیره غلات ساخته شده اند.
در سال ۱۸۵۹ یک ناشر انگلیسی، به نامِ جان تیلور نتیجه گرفت که این هرم در واقع توسط بیگانگان یا مصری‌ها ساخته نشده، بلکه توسط خود حضرتِ نوح ساخته شده است!
تیلور محاسبات عمده‌ای انجام داده و حتی یک اصطلاح اندازه گیری خاص، به نامِ اینچ هرم نیز ابداع کرد که به گفته خودش تقریباً مشابه اینچ انگلیسی است.
یک ستاره شناس از اسکاتلند به نام چارلز اسمیت، چنان از نوشته‌های تیلور الهام گرفت که تصمیم گرفت تحقیقاتی را در این رابطه آغاز کند.. نتایج این تحقیقات، در سال ۱۸۶۴ به صورت کتابی ششصد و شصت و چهار صفحه‌ای منتشر شد. فقط تصور کنید که او چه مدت زمانی را صرفِ تحقیقات کرده است.
اسمیت اظهار داشت که اگر هرم را در اینچ هرم، اندازه گیری کنید می‌توانید به عنوان یک کتاب، تاریخچه آن را از گذشته و آینده زمین بخوانید. به‌‌عنوان مثال یک گالری بزرگ در اهرام با یک مسیر شیب‌دار وجود دارد.
در این مکان، تولد مسیح نشان داده شده و ۳۳ اینچ بعد از آن، مصلوب‌شدن عیسی مسیح به نمایش گذاشته شده است. این گالری در نقطه‌ای بین ۱۸۸۱ تا ۱۹۱۱ اینچ هرم به پایان می‌رسد. اسمیت معتقد بود که این به معنای سال‌های مصیبت بزرگ قبل از آمدنِ دوباره مسیح است.
برخی دانشمندان منشا مقدس هرم را به کلی انکار کرده اند. در سال ۱۸۸۴ مقاله‌ای در کنفرانسی در فیلادلفیا ارائه و در آن گفته شد که اهرام در اصل تپه بوده‌اند، از آن تپه‌ها به عنوان معادن سنگ استفاده می‌شود تا سنگ کافی برای بنا‌ها به‌دست بیاید. با گذشت زمان، تپه‌ها به شکل اهرام بریده شدند!
احتمالاً یکی از جالب‌ترین نظریه‌های ساخت اهرام مربوط به آسانسور است؛ چیزی که با قدرت ذهن انسان و ارتعاش صدا ارتباط دارد. در حمایت از نظریه، آسانسور صوتی به بلوک‌های سنگی کمک می‌کند تا از نیروی جاذبه سرپیچی کرده و از سطح زمین حرکت کنند!
پاسخ این سوال قرن‌ها به عنوان یک رمز و راز باقی مانده بود، اما اکنون حل شده است. اثبات جدیدی یافت شده که به ما می‌گوید چگونه مصری‌ها قادر به حمل ۲.۵ تن بلوک سنگ آهک و گرانیت، از فاصله ۵۰۰ مایلی برای ساخت مقبره فرعون خوفو در ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد بودند.
فرعون برای ساخت اهرام پس انداز نکرد، آنها بهترین معماران و مهندسان آن زمان را به عنوان مسئول ساخت استخدام کردند.
البته آنها کار سنگین حمل سنگ را خودشان انجام ندادند و این وظیفه را به ارتش بردگان سپردند. این ارتش، باید یکصد و هفتاد هزار تن سنگ آهک را به محل ساخت و ساز می‌برد.
مهندسان دوره فرون چطور هرم جیزه را ساختند؟طوماری کاغذی، در وادی الجارُف یافت شد که مدتی بعد روشن شد که یک دفتر خاطرات است؛ در این دفترچه که بیشتر شبیه به یک دفترچه ثبت است، روند ساخت هرم بزرگ، با تمام جزئیاتی که قبلا نمی‌دانستیم شرح داده شده است.
طبق این سند با ارزش باستان شناسی، کارگران، سنگ آهک را با قایق‌های چوبی از تورات به جیزه حمل می‌کردند. آنها چندماه مشغول حمل و نقل بوده اند.
در ابتدای کار، معماران و مهندسان مجبور به ایجاد یک تغییر شدند، تا آب را از رود نیل هدایت کرده و از طریق کانال‌های مصنوعی آن را به سمت هرم هدایت کنند. سپس حمل و نقل سنگ آهک را از توراتِ پایین دست به محل ساخت و ساز آغاز کرده اند. این سفر حدود سه روز طول کشیده است.
اکنون سوال این است که در این سیستم هوشمندانه رودخانه آب مصنوعی که ساخته بودند کجا رفته؟ باستان شناسان می‌گویند که آنها شواهدی از آن را در زیر فلات جیزه، جایی که کانال مرکزی در آن جریان داشت، پیدا کرده اند.
هفت گودال قایق نیز در اطراف هرم خوفو - در غرب و شرق آن - بین اهرام ملکه و دیگری در کنار معبد مرده، پیدا شدند.
حالا دیگر، راز هرم بزرگ برایتان یک معما نیست. می‌بینید که هیچ بیگانه‌ای به زمین نیامده تا آن را بسازد! بلکه همه چیز نتیجه انجامِ یک کار فوق العاده سخت بوده است. استفاده قایق‌ها چوبی برای ایجاد یکی از عجایب جهان باستان!
tags # مصر باستان سایر اخبار
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت